SEYFİ ÇELİKKAYA
(YOZGAT)- Yozgat Şehir Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Tuğba Yalvaç, ani mevsim değişikliklerinin insanların psikolojini etkilediğini belirterek, yaşanabilecek ruhsal sıkıntılara karşı; gün ışığından daha fazla yararlanılması, hafif tempolu yürüyüş yapılması, düzenli uyku, yeterli su tüketimi, sağlıklı beslenme önerilerinde bulundu.
Psikiyatri Uzmanı Dr. Tuğba Yalvaç, mevsim değişikliklerin kişilerde enerji düzeyi, uyku süresi, iştah ve yeme alışkanlıkları, sosyal yaşantı gibi ruhsal durumları etkileyen faktörler üzerinde ruhsal hastalıklara yatkınlık yaratabildiğine dikkat çekti. Yalvaç, mevsimsel geçişlerde özellikle kış dönemine geçişte azalan günışığı, melatonin ve seratonin hormonundaki değişkenlik duygu durumda dengesizliklere sebep olabildiğini ifade etti.
“Mevsimsel geçişlerle birlikte vücudumuzda değişiklikler olmakta”
Güneşli bir gökyüzünün mutluluğu, karanlık bir gökyüzünün ise hüzünlü duyguları çağrıştırdığının düşünülmekte olduğuna vurgu yapan Dr. Yalvaç, havadaki ani değişimler sonucunda, depresyon, aşırı duygusallık, hassaslık, yorgunluk hali, eklem ve baş ağrıları, uykuya dalmada problemler veya aşırı uyuma, yeme değişimleri gibi kişiden kişiye göre farklılık gösteren durumları ortaya çıkabildiğini anlattı. Yalvaç, şöyle konuştu:
“Mevsim değişiklikleri kişilerde enerji düzeyi, uyku süresi, iştah ve yeme alışkanlıkları, sosyal yaşantı gibi ruhsal durumları etkileyen faktörler üzerinde değişiklikler yoluyla ruhsal hastalıklara yatkınlık yaratabilmektedir. Özellikle bahar aylarında, şu anda içerisinde bulunduğumuz dönemlerde mevsimsel geçişlerle birlikte vücudumuzda bazı hormonsal değişiklikler olmaktadır. Melatonin ve seratonin hormonundaki değişkenlik duygu durumda dengesizliklere sebep olabilmektedir. Kişide enerji kaybı, halsizlik, karamsarlık, sinirlilik tahammülsüzlük gibi yakınmalar görülebilmekte, bu ruhsal dalgalanmalar yeme alışkanlığında da değişikliklere sebep olabilmektedir. Bizim diğer en çok gördüğümüz bu mevsimsel değişikliklerin yansıması olarak, bipolar bozukluk hastalarında özellikle bu bahar aylarında manik ve hipomanik dediğimiz atak dönemlerinde artış olabilmektedir. Nedir peki manik ve hipomenik atak; kişinin uyku süresinin azaldığı, konuşma hızı ve miktarının arttığı, enerji miktarının arttığı, öz güveninin arttığı, bununla beraber kişiler arası ilişkilerin bozulduğu bir atak dönemidir.”
“Ruhsal sıkıntılarla nasıl baş edebiliriz?”
Ruhsal sıkıntılarla nasıl baş edilebileceği konusuna da değinen Dr. Tuğba Yalvaç, şu önerilerde bulundu:
“Böyle dönemlerde özellikle bipolar bozukluğu olan hastaların ilaçlarını düzenli kullanması ve ruhsal alanda bir uzman doktora başvurmasını öneriyorum. Bu mevsimsel değişikliklerin yarattığı ruhsal sıkıntılarla nasıl baş edebiliriz; gün içerisinde gün ışığından daha fazla yararlanma, özellikle en az haftanın üç dört günü yarım saat kırk dakika süren hafif tempolu yürüyüş bizim için oldukça önemli. Düzenli uyku, yeterli su tüketimi, sağlıklı beslenme ve sosyal ilişkilere zaman ayırmak, mevsimsel depresyonlar ve mevsimsel duygu durum değişikliklerinden korunmada önemli rol oynamaktadır.”
